İşte blog'umuzdan faideli bir eser! Yalnızca üç kupona! Uykusuzluk sorunundan muzdarip olmam sonucunda oturup bununla uğraşmaya karar verdim. Gözlerim kapanmıyo ve uykunun nasıl bir şey olduğunu hatırlayamıyorum. Üstelik herkesin gereksiz şeylere ihtiyacı vardır.
Bu arada, şu rakamlara gerçek hayatta tek bir kişinin tutup da "romen rakamları" dediğini görmedim. Roma rakamları işte. Neyse, başlayalım, gece uzun, bir kahve alayım...
Bu yazı sayesinde dokuz milyona kadar olan tüm pozitif tam sayıları Roma rakamları şeklinde yazmayı öğreneceksiniz! Harika, değil mi? Bence de! Öff.
I İlk rakamımız olan I, bize Romalıların hayal güçlerinin ne kadar kıt olduğu konusunda iyi bir ipucu veriyor. Düşünebiliyor musunuz, sizden sayısal bir sistem kurmanızı isteyecekler ve en küçük rakamınızı I ile göstereceksiniz. 1'inse en azından bir gagası var (gaga ne alaka diye soracak olursanız, ben dedim ve oldu işte). Neyse, I'in çok fazla bir olayı yok. Üçe kadar bu şekilde sayabiliyoruz. I, II ve III. Biliyorsanız buraları geçin.
I'lerin çok fazla gelebileceğini düşünen Romalıların aklına bir hinlik gelir ve iki tane I'yı birleştirerek V'yi bulurlar.
V İkinci rakamımız da bu ve 5'e karşılık geliyor ve bunu da kimsenin bilmediğini sanmıyorum açıkçası. Biliyorsanız buraları geçin.
X Yine çok yaratıcı bir çözüm. 2 tane I'yı almışlar ve bu defa birbirine çakıştırmışlar. 10 demek oluyor bu da. Bunu da biliyorsunuzdur, bilmeyenler vardır diye yazıyorum, bilmemek değil, öğrenmemek ayıp, siz ananızın karnından bu bilgilerle doğmadınız, ya, yaa.
Roma rakamlarında 1'ler, 10'lar ve 100'lerin kendilerine özel harfllerle gösterilmesinin yanı sıra, bunların 5'er katlarının da (5, 50, 500) alfabetik karşılıkları var. 1, 10 ve 100'e karşılık gelen harfler, art arda 3 defaya kadar tekrarlanabiliyor ve kendilerinden büyük sayıların soluna yazılarak negatif değer alabiliyor. Kafa karıştırıcı olduysa eğer, ilk on sayma sayısını yazmak istersek:
1 -> I
2 -> II (I+I)
3 -> III (I+I+I)
4 -> IV (V-I)
5 -> V
6 -> VI (V+I)
7 -> VII (V+I+I)
8 -> VIII (V+I+I+I)
9 -> IX (X-I)
10 -> X
Biliyorsanız geçin bunları, dalga geçip de sinir etmeyin insanı.
L 50'ye karşılık gelen L de, yine iki tane I'nın birleştirilmesi sonucu oluşturulmuş. Yine çok zekice.
Birden fazla basamaklı sayıları yazarken oluşan kafa karışıklığını gidermenin kolay bir yolu var. Böyle sayıların basamaklarını tek tek değerlendirmek gerekiyor. Örneğin 45 sayısını VL şeklinde değil de, XLV şeklinde yazabiliyoruz, çünkü 40 XL şeklinde ifade ediliyor.
90'a kadar olan sayılardan da bazı örnekler verebiliriz:
37 -> XXXVII
56 -> LVI
61 -> LXI
66 -> LXVI
73 -> LXXIII
89 -> LXXXIX
Sırada 100 var. Yani C. C'yi seviyorum, çünkü I'lardan oluşmuyor. Üstelik bir kökeni de var; Latincede centum 100 anlamına geliyor.
Bu durumda bir-iki 90'lı sayı gösterecek olursak:
92 -> XCII
95 -> XCV (VC değil!)
99 -> XCIX (IC değil!)
Üç basamaklı çeşitli sayılar:
133 -> CXXXIII
187 -> CLXXXVII
246 -> CCXLVI
333 -> CCCXXXIII
Tahmin edebileceğiniz gibi, 500 için yeni bir harfe ihtiyacımız var. D tam da bu iş için yaratılmış gibi. Evet, D beş yüz demek.
555 -> DLV
666 -> DCLXVI (Şu ana kadar gördüğümüz tüm harfler hiyerarşik bir sırada birbirini takip ediyor. Bu ilginç durum 666'nın number of the beast olduğu iddialarını güçlendiriyor. Üstelik, DCL sizin zihninizde de deccalı çağrıştırmadı mı? sdkljsjdkls)
796 -> DCCXCVI
888 -> DCCCLXXXVIII (buradan çıkarılan sonuç: Araplar çok iyi insanlar)
M Geldik M'ye. Yani mille. Yani 1000. M için söyleyebileceğim fazla bir şey yok. Hayatta başarılar diliyorum kendisine buradan. Bir iki örnek verip geçeceğim.
1354 -> MCCCLIV
1988 -> MCMLXXXVIII
1999 -> MCMXCIX
2010 -> MMX
3476 -> MMMCDLXXVI
Eminim ki, 5000 için de bir harf olacağını düşünmüşsünüzdür. Ben de zamanında düşünmüştüm, ancak yok. Çok üzgünüm ama yok işte, unutun bunu! Onun yerine, 5000 ve sonrası için bir hinlik düşünmüş bizim Romalılar ve harflerin üstüne çizgi çekerek 1000'le çarpma yoluna gitmişler. Sizin bulacağınız çözümü... Neyse.
V de 5.000 oluyor kısacası... Bu durumda:
5793 -> VDCCXCIII
7428 -> VMMCDXXVIII
Aynı şekilde;
X= 10.000,
L= 50.000,
C= 100.000,
D= 500.000 ve
M= 1.000.000.
Bu harflerle de bir milyon ve üzerindeki sayıları yazmak mümkün.
1.427.752 -> MCDXXVMMDCCLII
Kolay yolu şu; yüzler basamağından büyük sayıları, üç sıfır atarak yazıyoruz. Üstlerine çizgi koyuyoruz. I'ları M ile değiştiriyoruz. Sonrasında da sayının geri kalanını yazıyoruz. Bu kadar basit.
Not: Rakamlar, üstlerine çizgi çekilmek yerine parantez içine de alınabilir. V = (V) = 5.000 yani.
Hepsi bu! Unutmayın; sıralama IVXLCDMVXLCDM şeklinde.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder